Η μέχρι σήμερα διαδικασία των περιφερειακών αναπτυξιακών συνεδρίων πιστεύω ότι έχει εμπεδώσει και στην πράξη την πολιτική βούληση της Κυβέρνησης για ουσιαστική συνεργασία με την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Εμείς στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την εκφράσαμε με αποκέντρωση περισσότερων αρμοδιοτήτων (είμαστε ανοιχτοί και για άλλες ), αλλά και με την εκχώρηση πόρων, όπως το 37,4% του ΠΑΑ 2014-20.
Οι πρωτοβουλίες μας αυτές εδράζονται σε δύο βασικές επιλογές, στην πεποίθησή μας ότι πρέπει να εμπιστευθούμε τις Περιφέρειες στην υλοποίηση πολιτικών που τις αφορούν άμεσα και στην αντίληψή μας ότι το Υπουργείο πρέπει να έχει ένα πιο επιτελικό και εποπτικό ρόλο στην εφαρμογή των Προγραμμάτων.
Με τις επιλογές αυτές προσδοκούμε να δημιουργήσουμε ένα μόνιμο, ενιαίο και αποτελεσματικό μηχανισμό, μέσω του οποίου, Υπουργείο και Περιφέρειες θα συνεργάζονται στο σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για την αγροτική ανάπτυξη, με στόχο το συγκέρασμα των χωρικών στρατηγικών προτεραιοτήτων των Περιφερειών με τις εθνικές στρατηγικές επιλογές του Υπουργείου.
Η μέχρι σήμερα πρόοδος του ΠΑΑ δίνει ενθαρρυντικά μηνύματα ότι η συνεργασία μας αποδίδει καρπούς.
Θα σας πρότεινα μάλιστα να εξετάσετε κι εσείς τη δυνατότητα σύστασης διακριτής υπηρεσιακής μονάδας με στόχο τη κάλυψη της ανάγκης εξειδικευμένης ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του νέου, αλλά και των επόμενων ΠΑΑ.
Σας έχουν εκχωρηθεί μέτρα με μεγάλη χρηματοδοτική βαρύτητα που είναι και επενδυτικά και συγκεκριμένα οι Νέοι Γεωργοί, τα Σχέδια Βελτίωσης, η Μεταποίηση για επενδύσεις έως 600χιλ € και το LEADER. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία καθώς επιδίωξή μας είναι η ανάπτυξη να γίνει με όρους που οι ίδιες οι Περιφέρειες θέτουν στη βάση του αναπτυξιακού τους σχεδιασμού.
Στα μέτρα αυτά δώσαμε κι εμείς ως Υπουργείο προτεραιότητα τα δύο πρώτα χρόνια από την έγκριση του νέου ΠΑΑ.
Ειδικότερα και μέχρι σήμερα ολοκληρώσαμε όλες τις απαιτούμενες θεσμικές διαδικασίες που θα επιτρέψουν την διαχείριση και εφαρμογή των μέτρων αυτών, σε συνεργασία με τις Περιφέρειες.
Εκδόθηκε η πρόσκληση των Νέων Γεωργών, σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, με όλο το διαθέσιμο προϋπολογισμό του μέτρου ύψους 241 εκ. €, καθώς διαγνώσαμε έγκαιρα το εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε.
Εντός του 2017 ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση και εγκρίθηκαν σε πρώτη φάση 10.000 υποψήφιοι στους οποίους και καταβλήθηκε ήδη η α΄ δόση ενίσχυσης.
Με την οριστικοποίηση των ενστάσεων θα υπερδεσμευτούν επιπλέον πόροι ύψους 24,1 εκ. € για την κάλυψη των επιλαχόντων υποψηφίων, ενώ ταυτόχρονα προδημοσιεύτηκε και η 2η πρόσκληση του μέτρου για όσες από τις Περιφέρειες δεν κάλυψαν τον διαθέσιμο προϋπολογισμό της πρώτης πρόσκλησης. Στόχος μας είναι ένα μεγάλο μέρος των επιλαχόντων να καλυφθούν.
Ταυτόχρονα, προκηρύξαμε και το μέτρο της Κατάρτισης των Νέων Γεωργών με 10,2 εκ. € δημόσια δαπάνη.
Έγινε η προδημοσίευση του μέτρου των Σχεδίων Βελτίωσης, ενώ η προκήρυξη θα γίνει εντός των ημερών με πόρους της τάξης των 315 εκ. €, καθώς υπογράφηκε πρόσφατα η σχετική απόφαση εφαρμογής, όπως ακριβώς είχαμε δεσμευτεί ότι θα κάνουμε αμέσως μετά την έγκριση των νέων γεωργών, για να ενταχθούν κι αυτοί.
Πραγματοποιήθηκε επίσης και η κοινή πρόσκληση για την επιλογή των Ομάδων Τοπικής Δράσης και των Τοπικών Προγραμμάτων στο πλαίσιο του νέου LEADER, για το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης με δημόσια δαπάνη 322 εκ. και για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Αλιείας και Θάλασσας με 54 εκ.
Συνολικά εγκρίθηκαν 31 πολυταμειακά τοπικά προγράμματα και 18 μονοταμειακά και κατανεμήθηκαν 360,6 εκ. €, ενώ σε δεύτερη φάση θα κατανεμηθούν επιπλέον αδιάθετοι πόροι στη βάση της αποτελεσματικότητας της πορείας υλοποίησης από τις ΟΤΔ.
Τον Σεπτέμβριο του 2017 εκδόθηκε και 2η πρόσκληση για την υποβολή τοπικών προγραμμάτων σε περιοχές που δεν καλύφθηκαν από την πρώτη πρόσκληση και ήδη εγκρίθηκαν τρία επιπλέον νέα τοπικά προγράμματα σε Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Κρήτη με αποτέλεσμα τη χωρική κάλυψη του συνόλου ουσιαστικά των αγροτικών περιοχών της χώρας από τα προγράμματα LEADER.
Επίσης, ολοκληρώθηκε το θεσμικό πλαίσιο και προκηρύχθηκε το μέτρο της μεταποίησης αγροτικών προϊόντων για επενδύσεις άνω των 600 χιλ. € με δημόσια δαπάνη 150 εκ. €, και σύντομα θα ακολουθήσουν οι προκηρύξεις και για επενδυτικά σχέδια μεταποίησης κάτω των 600 χιλ. € από τις Περιφέρειες και τα τοπικά προγράμματα LEADER,τα οποία σας έχουν εκχωρηθεί με διαθέσιμους πόρους που θα ξεπερνούν τα 100 εκ. €, όταν την προηγούμενη προγραμματική περίοδο ο προϋπολογισμός για αντίστοιχες επενδύσεις δεν ξεπέρασε τα 40 εκ. €.
Κι εδώ θέλω να επισημάνω ότι δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος με κατασπατάληση πόρων σε πλατείες, αναπλάσεις ή αγροτουριστικά καταλύματα που μόνο τουριστικά δεν αξιοποιήθηκαν.
Με τα μέχρι σήμερα μέτρα, που έχουν δρομολογηθεί σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, ουσιαστικά έχει ενεργοποιηθεί και δεσμευτεί το μεγαλύτερο ποσοστό των εκχωρούμενων πόρων, της τάξης του 80%, ενώ με την εκπλήρωση των αιρεσιμοτήτων που αφορούν στα νερά, θα δοθεί η δυνατότητα ενεργοποίησης και των αντίστοιχων μέτρων δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων που έχουν εκχωρηθεί, όπως των εγγειοβελτιωτικών έργων έως 2,2 εκ. € και των ιδιωτικών επενδύσεων άρδευσης μέσα από τα Σχέδια Βελτίωσης.
Βέβαια μη ξεχνάμε ότι παράλληλα με τα μέτρα του ΠΑΑ που έχουν εκχωρηθεί και υλοποιούνται από τις Περιφέρειες, έχουν ήδη προκηρυχθεί και άλλα μέτρα.
Συνολικά, οι προκηρύξεις και τα συνεχιζόμενα έργα, ιδιωτικά και δημόσια σε όλη τη χώρα, έχουν δεσμεύσει ήδη το 62% των πόρων του ΠΑΑ και ανέρχονται σε περισσότερα από 3,5 δις ευρώ σε μόλις δύο χρόνια εφαρμογής του.
Θέλω να τονίσω για μια ακόμη φορά ότι για όλες τις υποχρεώσεις της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, εξασφαλίσαμε τη μεταφορά και απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων καθώς και την πληρωμή των δικαιούχων παραγωγών στη νέα προγραμματική περίοδο, χωρίς να επιβαρύνουμε με ούτε 1 ευρώ τους εθνικούς πόρους, εξοφλώντας υποχρεώσεις προς τους παραγωγούς που εκκρεμούσαν για πολλά έτη.
Συνολικά, οι πληρωμές του νέου ΠΑΑ μέχρι σήμερα ξεπερνούν το 1 δις €, ενώ μέχρι τέλος του έτους θα φτάσουν τα 1,4 δις €, δηλαδή σε μόλις δύο έτη εφαρμογής του νέου ΠΑΑ η απορρόφηση αναμένεται να φτάσει το 25% των πόρων του Προγράμματος και μαζί με τη προκαταβολή που έχει εισρεύσει στη χώρα το 29%.
Πάρα ταύτα, η πρόοδος που καταγράφεται μέχρι σήμερα ως απόρροια της αποτελεσματικής συνεργασίας μας με τις Περιφέρειες είναι μια υπόθεση που απαιτεί διαρκή επαγρύπνηση, σωστό προγραμματισμό και προσήλωση στην επίτευξη των κοινών μας στόχων.
Στη προσπάθεια αυτή κανείς δεν αρνείται ότι θα χρειαστεί η ανάλωση πολύτιμων δυνάμεων και πόρων, ότι θα υπάρξουν δυσκολίες και προβλήματα, όμως η ανάγκη να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των παραγωγών και των κατοίκων των αγροτικών περιοχών είναι τόσο μεγάλη και επιτακτική που δεν αφήνει περιθώρια αποτυχίας ή εφησυχασμού.
Δημοσιεύτηκε στις 11 Δεκεμβρίου, 2017
