Στο πλαίσιο μια σειράς διαλόγων με τους κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς, με στόχο τη διαμόρφωση της «Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής 2021», ο Αν. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιάννης Τσιρώνης, απεύθυνε ομιλία χθες το απόγευμα 28/3 στο 11ο Περιφερειακό Συνέδριο στη Θεσσαλονίκη.

Ακολουθεί η ομιλία του Αν. Υπουργού:

Καλημέρα σε όλες και όλους.

Καλημέρα στην Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη, καλημέρα στη πατρίδα του Αριστοτέλη και του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Η χώρα μας, φίλες και  φίλοι έχει γυρίσει πλέον σελίδα. Το πιο σημαντικό γεγονός, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι οι θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Είχαν χαθεί δηλαδή 1.100.000 θέσεις εργασίας Από αυτές οι 267.000 χάθηκαν τα χρόνια του Success Story. Από το 2015 μέχρι και το 17 δημιουργήθηκαν περισσότερες από 200.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.

Για πρώτη φορά, εδώ και πολλά χρόνια αυξάνεται η βιομηχανική και η αγροτική παραγωγή. Να θυμίσω λοιπόν ότι από το 2009 μέχρι τα 2014 ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής έχανε 4,5% κάθε χρόνο. Το 2015 ο δείκτης αυξήθηκε κατά 1%, το 2016 κατά 2,5% και τα προσωρινά στοιχεία του 2017 δείχνουν αύξηση που ίσως φτάσει το 5%.

Να γυρίσω όμως στο Αγροτικό ΑΕΠ. Η κατάρρευση ξεκίνησε πριν την κρίση: Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία το 2004 ήταν 9,1 δις και πριν την κρίση το 2009 είχε μειωθεί στα 7,130 δις δηλαδή είχε χαθεί το 22% του αγροτικού ΑΕΠ, πριν την κρίση. Από το 2009 μέχρι το 2014 είχε μειωθεί στα 6.031 δηλαδή χάθηκε άλλο ένα 15% Στο τέλος του 2017 διαμορφώθηκε στα 6.300, δηλαδή μία αύξηση 3,7% απόδειξη ότι η αγροτική οικονομία  ανακάμπτει ταχύτερα από την υπόλοιπη οικονομία.

Τα γεγονότα αυτά δεν χρήζουν κατά την γνώμη μου θριαμβολογίες για δύο σημαντικούς λόγους:

• Η τεράστια καταστροφή μέχρι το 2014 δεν έχει ακόμα αναπληρωθεί.
• Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κρίση δεν ήταν καιρικό φαινόμενο: Η οικονομία της χώρας μας δεν κατέρρευσε από κάποιον σεισμό. Η οικονομία της χώρας μας δολοφονήθηκε από το πελατειακό κράτος. Μία διεφθαρμένη πολιτική ηγεσία μαζί με έναν διαπλεκόμενο ιδιωτικό τομέα από δήθεν επενδυτές απομύζησαν την πατρίδα μας.

Αλλά και στον πρωτογενή τομέα δεν μας επιτρέπεται εφησυχασμός.

• Που πήγαν τα 20 ΔΙΣ επιδοτήσεων και προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης του 2004-2009. Που πήγαν άλλα 20 δις επιδοτήσεων της πενταετίας 2009-2014;

Για να κατανοήσουμε το πρόβλημα θα πρέπει να συγκρίνουμε αντικειμενικά νούμερα:

• Στην Ελλάδα του 2010 είχαμε 7 δις αγροτικό ΑΕΠ και  5,8 δις αγροτικές εξαγωγές. Την ίδια εποχή στην Νέα Ζηλανδία είχαν 6.6 δις αγροτικό ΑΕΠ αλλά εξαγωγές 20,1 δις. Απογειώνουν τον πρωτογενή τους τομέα με υψηλότατη προστιθέμενη  αξία στην αγροτική μεταποίηση
• κάθε 1€ αξίας προϊόντος της πρωτογενούς παραγωγής, ο τομέας της μεταποίησης τροφίμων-ποτών προσθέτει προϊόν αξίας 0,4€ στην χώρα μας όταν στην Ισπανία και την Ιταλία το ποσό αυτό ανέρχεται σε 1,5€. (καθ. Χ. Κασίμης).
• Ας κάνουμε την σύγκριση Ελλάδας-Ολλανδίας-Ισραήλ:

Σε σύγκριση της αγροτικής οικονομίας ανάμεσα στην Ελλάδα, την Ολλανδία και το Ισραήλ προέβη, ο γενικός διευθυντής Λιανικής Τραπεζικής της Eurobank κ. Ιάκωβος Γιαννακλής μιλώντας στο 3ο συνέδριο αγροτικής επιχειρηματικότητας που διοργάνωσε ο Economist.

Όπως είπε χαρακτηριστικά,

• Η Ολλανδία με 45 εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 1700 ευρώ ανά στρέμμα.
• Το Ισραήλ με 6 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 1290 ευρώ ανά στρέμμα.
• Η Ελλάδα με 37 εκατ. στρέμματα καλλιεργειών παράγει περίπου σε αξία 190 ευρώ ανά στρέμμα.

Η Κεντρική Μακεδονία έχει τη μεγαλύτερη αγροτική Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία: έχουμε 1 δις 370 εκατομμύρια με περίπου 6,5 εκατομμύρια στρέμματα αγροτικής γης. Δηλαδή έχουμε 200€/στρέμμα.

Ρωτάω όμως απλά. Μας ικανοποιούν αυτές οι επιδόσεις;

Πολλές πληγές παραμένουν:

• Είναι λογικό η παγκόσμια ζήτηση φέτας να αυξάνεται, αλλά η τιμή της να μειώνεται; Φτάσαμε να πουλιέται κάτω από 4,5€ το κιλό! Πόσα εστιατόρια, γράφουν φέτα και πουλάνε στα αλήθεια φέτα;
• Πόσο κάνει το αγνό παρθένο ελαιόλαδο στο ράφι στην Ευρώπη και πόσο το πουλάμε εμείς;
• Η νοικοκυρά που θα επιλέξει για το Πάσχα ελληνικό αρνάκι, είναι βέβαιη ότι αγόρασε ελληνικό;
• Είναι αλήθεια ελληνικό ένα μέλι που εξάγεται με τιμή μικρότερη από 2€;

Έχουμε λοιπόν πολύ δουλειά να κάνουμε για να πούμε ότι γυρίσαμε σελίδα.

Τα τελευταία λοιπόν χρόνια κρατήσαμε την Ελλάδα όρθια!

Σήμερα πρέπει να σχεδιάσουμε το μέλλον και να το σχεδιάσουμε μαζί.

Το μέλλον της Ελλάδας είναι ο πρωτογενής τομέας

• Ο πληθυσμός αυξάνεται και η ζήτηση τροφίμων απογειώνεται.
• Ταυτόχρονα απογειώνεται η ζήτηση για υγιεινά προϊόντα.

• Σε όλους τους άλλους τομείς έχουμε ανταγωνισμό. Στον πρωτογενή τομέα έχουμε μοναδικά ασυναγώνιστα προϊόντα
• Η ελληνική βιομηχανία είναι άρρηκτα δεμένη με τον πρωτογενή τομέα
• Δεν υπάρχει τουρισμός χωρίς πρωτογενή τομέα: την Ιταλία το 50% των επισκεπτών την επέλεξε με κριτήριο την γαστρονομία.

Το πρώτο λοιπόν στοιχείο που θέλω να θέσω στον σημερινό διάλογο είναι μία σημαντική στρατηγική επιλογή:

Στη ημερίδα για την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων Τροφίμων που έγινε τον τελευταίο Νοέμβριο, ένας Ιταλός εισαγωγέας μας προέτρεψε να μην πουλάμε τις Φεράρι για Φίατ.

Είναι μία κρίσιμη επιλογή:

• Είτε θα επενδύσουμε στη μείωση του κόστους.
• Είτε θα επενδύσουμε στην κατοχύρωση της υψηλής ποιότητας.

Φυσικά η επιδίωξη πάντα είναι να μειώνουμε το κόστος και θα μιλήσω για αυτό παρακάτω. Ωστόσο δεν πρέπει και δεν χρειάζεται να επιδιώκουμε το κόστος του Τούρκου ή του Κινέζου. Δεν είναι δυνατόν το κόστος της Φεράρι να είναι ίδιο με αυτό του Φίατ.

Κατά την γνώμη μου λοιπόν πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις για τέσσερις στόχους:

• Γενετικές βελτιώσεις με στόχο της ποιότητα.
• Έρευνα και καινοτομία για ανάδειξη και κατοχύρωση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών.
• Έρευνα για κατοχύρωση της αυθεντικότητας.
• Δημιουργία ελληνικής ετικέτας.

Να ξεκαθαρίσω όμως κάτι φίλες και φίλοι: Χωρίς σοβαρές διεπαγγελματικές δεν υπάρχει ελπίδα να προφυλάξουμε ούτε την φέτα, ούτε το γάλα μας.

Φίλες και φίλοι

Τον Δεκέμβριο συμμετείχα σε αποστολή στην Κίνα. Σας μεταφέρω λοιπόν την καλή είδηση: Οι Κινέζοι ψάχνουν συνεταίρους στην Ελλάδα. Αναζητούν παραγωγικές μονάδες για να επενδύσουν τα χρήματα τους. Αναζητούν σοβαρά και ώριμα επιχειρηματικά σχέδια. Ανοίγεται μία ευκαιρία για φθηνή χρηματοδότηση, αρκεί να έχουμε επαγγελματισμό, διαφάνεια και καθαρές σχέσεις εργασίας. Δεν έχουν κανένα μέλλον τα «ταμείο με την τσέπη μου», «μαύρη εργασία», «τενεκέδες με λάδι, χωρίς παραστατικά  στα κουμπαροξάδελφα».

Σας μεταφέρω και μία ακόμα πληροφορία από αυτή την αποστολή: Όλο και μεγαλύτερη μερίδα της Κινεζικής Νεολαίας ψωνίζει τρόφιμα με ηλεκτρονικό εμπόριο. Διαλέγουν λεμόνια στο διαδίκτυο το πρωί και το απόγευμα τα παραλαμβάνουν σπίτι τους.

Επιτρέψτε μου να αναφέρω μερικά καθοριστικά έργα του χαρτοφυλακίου μου:

• Ξεκινάω από τη μελισσοκομία γιατί όλοι παραδέχονται ότι το νέο πρόγραμμα το φτιάξαμε για πρώτη φορά μαζί! Και έτσι θέλω να συνεχίσουμε. Να σχεδιάζουμε μαζί!

• Επιτέλους οι βιοκαλλιεργητές μας θα έχουν τις δικές τους αγορές.
• Είμαστε η κυβέρνηση που τόλμησε να αναρτήσει τους δασικούς χάρτες. Ανοίξαμε ένα απόστημα δεκαετιών. Οι πολίτες αυτής της χώρας ήταν όμηροι πολιτικών, κάποιων επίορκων δημοσίων υπαλλήλων και της διαπλοκής. Με την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών οι παραγωγοί μας θα γίνουν κύριοι της γης τους. Το τονίζω ότι ούτε ένα στρέμμα καλλιεργήσιμης γης δεν θα χαθεί. Ιδιαίτερα οι κτηνοτρόφοι θα κερδίσουν πολύ περισσότερες εκτάσεις.

• Η κυβέρνηση μας ψήφισε τον νέο νόμο για τους δασικούς συνεταιρισμούς, για να γλυτώσουμε από τους συνεταιρισμούς σφραγίδες και τους συνεταιρισμούς εμπόρων. Στην Λιθουανία με την μισή δασοκάλυψη έχουν το 2% του ΑΕΠ μόνο από δασοπονία. Εμείς με πολλαπλάσια βιοποικιλότητα, μοναδικά ξύλα επιπλοποιίας όπως η ελληνική καρυδιά, δεν έχουμε ούτε 0,05%

• Διαχειριστικά σχέδια βοσκήσιμων γαιών: Μία υποχρέωση που την θυμάμαι από την δεκαετία του 80 γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Στόχος μας να προστατεύσουμε το δάσος και να ελαχιστοποιήσουμε την εισαγωγή ζωοτροφών, όπως κάνουν οι Ιταλοί ανταγωνιστές μας στην Σαρδηνία. Ιδιαίτερα για τις μονάδες της Κεντρικής Μακεδονίας, αυτή η δράση είναι θεμέλιο επιβίωσης. Φτάσαμε να έχουμε σχεδόν 4 ζωικές μονάδες ανά εκτάριο, οπότε οι επιδοτήσεις μηδενίζονται.
• Σταβλικές εγκαταστάσεις: Ολοκληρώνονται οι εργασίες της επιτροπής με στόχο οι αδειοδοτήσεις να βγαίνουν σε ελάχιστες μέρες!!! Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ακριβώς οι δαιδαλώδεις διαδικασίες που εκτρέφουν την διαπλοκή και τελικά οδηγούν και σε καταστροφή του περιβάλλοντος.
• Ελληνικό σήμα: Με τον συνάδελφο μου το κύριο Φωτάκη ενώνουμε τις δυνάμεις του ΥΠΑΑΤ με την ΓΓΕΤ, ώστε τα επιστημονικά εργαστήρια όλης της χώρας, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τους παραγωγούς να κάνουν στοχευμένη έρευνα για βελτίωση των ελληνικών φυλών και ποικιλιών, για ταυτοποίηση τους με στόχο της πάταξη των ελληνοποιήσεων και ανάδειξη των ευεργετικών τους ιδιοτήτων για την υγιεινή διατροφή. Γνωρίζουν οι καταναλωτές, ότι το νοστιμότερο αρνίσιο κρέας, από το περίφημο Καλαρρύτικο πρόβατο, έχει την χαμηλότερη χοληστερόλη και είναι πλούσιο σε ω-3 λιπαρά οξέα; Πόσοι καταναλωτές γνωρίζουν τις ευεργετικές ιδιότητες του μελιού βελανιδιάς, που είναι εφάμιλλες με εκείνες του διάσημου Μανούκα. Να θυμίσω ότι το μέλι μανούκα πουλιέται σήμερα σε τιμές που φτάνουν τα 250€ το κιλό, ενώ το ελληνικό μέλι σπάνια ξεπερνά τα 15€ το κιλό!
  Ξεκινάμε από την ελιά και το αμπέλι και θα προχωρήσουμε στο κρέας, και  το γάλα.
• Στον νέο νόμο για τα νωπά προϊόντα, εξασφαλίζουμε μέγιστο χρόνο αποπληρωμής του παραγωγού μας τους 2 μήνες και κατοχυρώνουμε την υποχρεωτική αναγραφή της προέλευσης του γάλακτος στα τυροκομικά προϊόντα και του κρέατος στα σημεία πώλησης.

• Ενεργειακές κοινότητες: Για πρώτη φορά οι παραγωγοί μας μπορούν, αντί να καταναλώνουν πανάκριβη ενέργεια να γίνουν παραγωγοί  και να πουλάνε ενέργεια. Σκεφτείτε για παράδειγμα όλα τα αρδευτικά και αποστραγγιστικά κανάλια, να σκεπαστούν με φωτοβολταϊκά. Θα  γλυτώσουμε νερό που χάνεται σε εξάτμιση. Θα γλυτώσουμε από τα κουνούπια. Και ταυτόχρονα θα παράγουμε δωρεάν ενέργεια. Είναι μία επένδυση που ενδιαφέρει πολύ τους Κινέζους. Δεν μιλάω μόνο για φωτοβολταϊκά: Στην Γερμανία ούτε ένα στάχυ δεν πάει χαμένο: Ολόκληρες μονάδες παράγουν ενέργεια. Βιομάζα, βιοαέριο και γεωθερμία μπορούν να παράγουν ρεύμα και να προσθέσουν ένα σημαντικό εισόδημα στον αγρότη. ΄

Να επισημάνω εδώ τον σημαντικό ρόλο που επιθυμεί να παίξει το ΚΑΠΕ σε αυτή την προσπάθεια με μελέτες που μπορούν να καθοδηγήσουν τους αγρότες στις επιλογές τους.

• Αξιοποίηση του κατσίγαρου για λίπασμα: Πριν 2 χρόνια ξεκίνησε αυτή η σημαντική πρωτοβουλία, που μετατρέπει έναν επικίνδυνο απόβλητο σε πολύτιμο λίπασμα. Δεν κερδίζουμε μόνο τα θρεπτικά συστατικά. Κερδίζουμε και το νερό, που με τις τελευταίες ξηρασίες είναι πολύτιμο.
• Τέλος με ιδιαίτερη χαρά σε λίγες μέρες θα ανακοινωθεί η έναρξη καλλιέργειας της φαρμακευτικής κάνναβης, ενός φυτού ιδανικού για την Ελλάδα, για μόνιμη καλλιέργεια, αλλά και  αμειψισπορά.
• Κοινωνική οικονομία: σε άριστη συνεργασία με το υπουργείο απασχόλησης βάζουμε τα προγράμματα κοινωνικής οικονομίας και στον πρωτογενή τομέα.

Ειδικότερα για την Κεντρική Μακεδονία, θέλω να αναφερθώ σε μερικά κρίσιμα ζητήματα:

• Όσον αφορά την ΠΟΑΥ Πιερίας, έχει τελειώσει από τις υπηρεσίες και βρίσκεται επιτέλους στο ΣτΕ. Είναι η πρώτη ΠΟΑΥ που έφτασε στο ΣτΕ, το τελευταίο βήμα πριν γίνει προεδρικό διάταγμα
• Εγκαινιάσαμε την Τράπεζα Γενετικού υλικού στην Θέρμη.
• Αντιμετωπίζουμε όσο ταχύτερα γίνεται το ζήτημα των αδειοδοτήσεων των σταβλικών εγκαταστάσεων στην Χαλάστρα.

Σε αυτό το σημείο επιτρέψτε μου να αναφερθώ στον πιο ακριβοπληρωμένο τουρισμό παγκοσμίως: τον πεζοπορικό τουρισμό.

Ίσως δεν συνειδητοποιούμε το χρυσορυχείο που βρίσκεται στα ελληνικά μονοπάτια Μπορείτε να φανταστείτε τα χρήματα που θα αφήσει ένας τουρίστας που θα περπατήσει από τα Μετέωρα μέχρι το Άγιον Όρος; Ως υπουργός αναπληρωτής Περιβάλλοντος ξεκίνησα το πρόγραμμα πιστοποίησης των πεζοπορικών μας διαδρομών

Τέλος ως οικολόγος θα ήθελα να θυμίσω έναν σημαντικό πυλώνα την κυκλική οικονομία. Σε όλο τον κόσμο τα υποπροϊόντα της αγροτικής παραγωγής είναι πολύτιμες πρώτες ύλες για πρόσθετη οικονομική δραστηριότητα. Στην Ολλανδία το 40% των κερδών των σφαγείων προέρχεται από τα υποπροϊόντα που στην Ελλάδα είτε τα καίμε, είτε τα πετάμε στα ρέματα. Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Τα υπολείμματα τυροκομίας και ελαιοκομίας γίνονται θαυμάσια ζωοτροφή με πολύ καλύτερες αποδόσεις από την σόγια.

Τέλος, το μήνυμα και της σημερινής συνάντησης θα ήθελα να είναι ότι, τελειώνουμε με την Ελλάδα του χθες, τελειώνουμε με το πελατειακό κράτος. Οικοδομούμε την Ελλάδα του αύριο οπού με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον η βιώσιμη παράγωγη θα δίνει ένα καλό εισόδημα στον παράγωγο και ούτε ένα ευρώ δεν θα καταλήγει στον παρασιτισμό!!!

Δημοσιεύτηκε στις 29 Μαρτίου, 2018