Σε έναν χώρο που πριν από λίγο καιρό οι αίθουσες έσφιζαν από επισκέπτες, μόνο οι άδειες προθήκες και οι επιγραφές θυμίζουν χώρο πολιτισμού. Τα σύννεφα του πολέμου έφτασαν και στο Εθνικό Μουσείο του Λβιβ, με το προσωπικό να μαζεύει τις συλλογές του για να προστατεύσει την εθνική κληρονομιά σε περίπτωση που η ρωσική εισβολή προχωρήσει δυτικά.
Οι τοίχοι αδειάζουν και οι υπάλληλοι τοποθετούν προσεκτικά τυλιγμένα κομμάτια μπαρόκ σε χαρτόκουτα. Λίγα μέτρα μακριά, μια ομάδα κατεβαίνει τη μεγαλοπρεπή κεντρική σκάλα μεταφέροντας ένα γιγάντιο έργο τέχνης, το εικονοστάσι Bohorodchany του 18ου αιώνα.
«Σήμερα βλέπουμε πώς η Ρωσία βομβαρδίζει κατοικημένες περιοχές και άμαχους ανθρώπους που τρέχουν να σωθούν», λέει ο διευθυντής του μουσείου Ιχόρ Κοζάν. «Είχαν εγγυηθεί ότι δεν θα το έκαναν, αλλά τώρα δεν μπορούμε να τους εμπιστευτούμε. Και πρέπει να φροντίσουμε την κληρονομιά μας γιατί αυτός είναι ο εθνικός μας θησαυρός».
«Οι Ρώσοι επιτέθηκαν σε πυρηνικούς σταθμούς, επομένως δεν είμαστε σίγουροι αν είναι αρκετά έξυπνοι για να μην επιτεθούν στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς», δήλωσε από την πλευρά της η Λίλια Ονισένκο, επικεφαλής της ομάδας προστασίας μνημείων στην περιοχή.
Από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει ήδη καταστραφεί ένα μουσείο που περιείχε έργα της διάσημης Ουκρανής ζωγράφου Μαρία Πριματσένκο, της οποίας η ζωηρή και ευφάνταστη τέχνη θαύμασαν τόσο ο Πάμπλο Πικάσο, όσο και ο Μαρκ Τσαγκάλ.
Τώρα, η πόλη Λβιβ, που συχνά αποκαλείται πολιτιστική πρωτεύουσα της Ουκρανίας, αγωνίζεται για να προστατεύσει την πλούσια συλλογή τέχνης και πολιτισμού. Το ιστορικό κέντρο της πόλης έχει χαρακτηριστεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και το Εθνικό Μουσείο φιλοξενεί την πιο ολοκληρωμένη συλλογή εκκλησιαστικής μεσαιωνικής τέχνης της χώρας και σπάνια θρησκευτικά χειρόγραφα.
Καθώς ο κίνδυνος πλησιάζει, η άμεση ανάγκη για τη διάσωση βιβλίων, πινάκων και άλλων αντικειμένων άφησε λίγο χρόνο για να περιμένουν εξειδικευμένα υλικά συσκευασίας. Αντίθετα, οι εθελοντές καρφώνουν βιαστικά κιβώτια φτιαγμένα από ό,τι υλικό είναι εύκαιρο.
Τη Δευτέρα, αρχαία χειρόγραφα συσκευάστηκαν σε χαρτόκουτα που προορίζονταν για τη μεταφορά μπανανών στα σούπερ μάρκετ. Ανάμεσά τους ήταν μια Βίβλος χιλιάδων ετών διακοσμημένη με χρυσή κλωστή.
Ανάμεσα στους γυμνούς τοίχους και τα σκεπασμένα αγάλματα, ο Κοζάν θρήνησε για το άδειο Μουσείο, το οποίο έχει επιβιώσει από δύο Παγκόσμιους Πολέμους. «Το Μουσείο πρέπει να ζήσει. Ο κόσμος πρέπει να είναι εκεί, και πρώτα από όλα τα παιδιά. Πρέπει να μάθουν τα βασικά της κουλτούρας τους», ανέφερε.
Σε θρησκευτικούς χώρους, οι άνθρωποι προετοιμάζονται επίσης για το χειρότερο. Ο Αρμενικός Καθεδρικός Ναός του Λβιβ αφαίρεσε ένα μεσαιωνικό ξύλινο γλυπτό, που απεικονίζει τη σταύρωση του Ιησού Χριστού, για ασφαλή αποθήκευση. Έχοντας επιζήσει του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα γιγάντια βιτρό παράθυρα του Καθολικού Καθεδρικού Ναού του Λβιβ έχουν πλέον επιστρωθεί με χαλύβδινες πλάκες, ενώ πολλά από τα αγάλματα – ορόσημα της πόλης είναι τώρα συσεκευασμένα με αεροπλάστ.
Ωστόσο, η απλή αποθήκευση έργων τέχνης και ιστορικών αντικειμένων μπορεί να μην είναι αρκετή για να τα σώσει. Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια για την απομάκρυνση πολύτιμων έργων τέχνης από πολιορκημένες πόλεις, όπως το Κίεβο και το Χάρκοβο. «Είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε με όποιον τρόπο μπορούμε, για όλα τα μουσεία της χώρας που κινδυνεύουν», είπε ο Κοζάν, προειδοποιώντας ότι ακόμη και τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς του Λβιβ μπορεί να αποτελέσουν στόχο της εισβολής.
Δημοσιεύτηκε στις 8 Μαρτίου, 2022
