Οι Βουλευτές του Κινήματος Δημοκρατίας κ. Θεοδώρα Τζάκρη, Αλέξανδρος Αυλωνίτης, Κυριακή Μάλαμα, Γιώτα Πούλου και Ραλλία Χριστίδου κατέθεσαν ερώτηση στον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Θεοδωρικάκο αναφορικά με την εφαρμογή της Νομοθεσίας περί Ανταγωνισμού από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και ειδικότερα για την καταχρηστική εφαρμογή της Διαδικασίας Διευθέτησης Διαφορών. Εφαρμογή που προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά σε μια Αγορά που όλοι ομολογούν ότι είναι πλήρως καρτελοποιημένη, με πιο τρανή ομολογία αυτή του Κεντρικού Τραπεζίτη πριν λίγες μόνο ημέρες.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, στο όνομα της εξοικονόμησης πόρων, εκδίδει τα τελευταία χρόνια, σχεδόν αποκλειστικά, αποφάσεις που κάνουν δεκτές τις αιτήσεις των εταιρειών που στήνουν παράνομο καρτέλ για Διευθέτηση της Διαφοράς τους με την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Πιο συγκεκριμένα από το 2018 έως σήμερα έχουν εκδοθεί 14 συνολικά αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού που κάνουν δεκτές τις αιτήσεις διευθέτησης της διαφοράς. Με δεδομένο ότι η αποδοχή των αιτήσεων για Διευθέτηση Διαφορών από κάθε εταιρεία που κάνει αντιανταγωνιστικές πρακτικές είναι προαιρετική για την Επιτροπή Ανταγωνισμού (και όχι υποχρεωτική) προκαλεί μεγάλη εντύπωση η ευκολία αποδοχής από την Επιτροπή Ανταγωνισμού των αιτήσεων Διευθέτησης Διαφορών, πολλώ δε μάλλον που στις περισσότερες περιπτώσεις οι αιτήσεις διευθέτησης διαφοράς έγιναν δεκτές ΑΦΟΥ η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού συνέλεξε τα πλήρη αποδεικτικά στοιχεία ενοχής των εταιρειών. Αποτέλεσμα της αποδοχής των αιτήσεων διευθέτησης είναι οι εταιρείες που διέπραξαν εγκλήματα εις βάρος των καταναλωτών ή/και του Δημοσίου (διαγωνισμοί) να απολαύσουν μειωμένο πρόστιμο και απαλλαγή από κάθε ποινική και διοικητική ευθύνη (πχ απαγόρευση συμμετοχής σε διαγωνισμούς του Δημοσίου).
Η απαλλαγή των εταιρειών που στήνουν καρτέλ από τις πολλαπλές ευθύνες είναι προκλητική και τους προσφέρεται αφειδώς από την Επιτροπή Ανταγωνισμού έναντι ενός εξαιρετικά μικρού «ανταλλάγματος», ενός προστίμου που αποτελεί μικρό μόνο ποσοστό των παρανόμων κερδών των καρτέλ. Ταυτόχρονα απαλλάσσονται πλήρως από ποινικές ευθύνες τα φυσικά πρόσωπα που οργάνωσαν το στήσιμο του καρτέλ και την κλοπή σε βάρος των καταναλωτών, κλοπή που ανέρχεται από μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ έως εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ (ανά περίπτωση). Επιπλέον, όσοι στήνουν καρτέλ σε διαγωνισμούς, την «επόμενη ημέρα» μπορούν και συμμετέχουν και πάλι σε νέους διαγωνισμούς, ελεύθεροι να στήσουν και πάλι καρτέλ, παίρνοντας την επόμενη φορά καλύτερα μέτρα προστασίας.
Με δεδομένη την «φάμπρικα» της αποδοχής των αιτήσεων διευθέτησης διαφοράς από την Επιτροπή Ανταγωνισμού οι βουλευτές του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ζητούν από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων να τους εξηγήσει πώς πιστεύει ότι θα αποτραπούν τα καρτέλ από το να προχωρούν σε παράνομες συμπράξεις, όταν γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι, αν ποτέ ελεγχθούν, ακόμα κι αν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία φτάσουν στην διάθεση της διωκτικής Αρχής, αρκεί ένα αίτημα για διευθέτηση διαφορών σε ώριμο στάδιο της διαδικασίας ώστε να απολαύσουν μειωμένο πρόστιμο (ένα μικρό ποσοστό των παρανόμων κερδών) και πλήρη απαλλαγή από κάθε ποινική και διοικητική ευθύνη.
Η ελληνική αγορά είναι πλήρως «καρτελοποιημένη» με αποτέλεσμα οι τιμές να διατηρούνται στα ύψη εις βάρος του Έλληνα Καταναλωτή. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι η μοναδική Αρχή που μπορεί να τιμωρήσει τις αντιανταγωνιστικές πρακτικές και να αποτρέψει τις ισχυρές εταιρείες να προβαίνουν σε αυτές τις ληστρικές πρακτικές κι όμως η Κυβέρνηση την διατηρεί σκόπιμα υποστελεχωμένη ώστε με την σειρά της η Επιτροπή Ανταγωνισμού να διεκδικεί εξοικονόμηση πόρων μέσω της διαδικασίας διευθέτησης διαφορών.
Η υπαγωγή σε Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού και δεν θα πρέπει να γίνεται δεκτή όταν η Αρχή έχει συγκεντρώσει ήδη όλα τα στοιχεία που στοιχειοθετούν την ενοχή των εταιρειών, ιδίως σε περιπτώσεις καρτέλ, καθορισμού τιμών ή νόθευσης δημοσίων διαγωνισμών, που εξ ορισμού προκαλούν σημαντική ζημία στους καταναλωτές και στο Δημόσιο.
Στην Ερώτηση τους οι Βουλευτές και Βουλεύτριες του Κινήματος Δημοκρατίας ζητούν από τον Υπουργό Ανάπτυξης λεπτομερή στοιχεία αναφορικά με τα στοιχεία των επιχειρήσεων, των οποίων το αίτημα για διευθέτηση της διαφοράς τους έγινε δεκτό, τα πρόστιμα που καταλογίστηκαν ανά περίπτωση, τα παράνομα κέρδη που αποκόμισαν την περίοδο που έστησαν καρτέλ ανά περίπτωση, τα κέρδη EBITDA των εταιρειών για τα χρόνια που παρανομούσαν, την ποινική εξέλιξη κάθε υπόθεσης και τα ονόματα των δικηγόρων που εκπροσώπησαν τα καρτέλ στις διαδικασίες που συμφωνήθηκε η διευθέτηση της διαφοράς με τα χαμηλά πρόστιμα.
Το κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Θέμα: « Η επικράτηση των καρτέλ στην αγορά και η «φάμπρικα» της Διαδικασίας Διευθέτησης Διαφορών στην Επιτροπή Ανταγωνισμού»
Η «καρτελοποίηση» της ολιγοπωλιακής Ελληνικής αγοράς είναι ομολογημένη από όλους. Το Κίνημα Δημοκρατίας έχει προτείνει, ως ένα από τα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας, τον μηδενισμό του ΦΠΑ στα βασικά ήδη ανάγκης για τουλάχιστον ένα εξάμηνο. Πριν λίγες ημέρες σε συνέντευξή του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Στουρνάρας υπεραμύνθηκε της θεωρίας περί μη μείωσης του ΦΠΑ, ισχυριζόμενος ότι (συνέντευξη ΣΚΑΙ 23/12/2024 www.skai.gr/news/finance/o-giannis-stournaras-ston-skai-1003-me-ton-ari-portosalte ): «Επειδή η Ελληνική Οικονομία είναι μικρή και ολιγοπωλείται εύκολα, μάλλον, δεν υπάρχει ανταγωνισμός τέλειος, υπάρχει μονοπωλιακός ανταγωνισμός, ολιγοπωλιακός ανταγωνισμός, αν μειώσεις τον ΦΠΑ δεν θα πέσει στην τιμή διότι θα απορροφηθεί, θα αυξηθεί το περιθώριο κέρδους να το πω πρακτικά». Ανάλογα αναφέρει και η ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΕΚΘΕΣΗ 2024 για την ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ που δημοσίευσε η ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ πριν λίγες ημέρες (σελ. 23, https://www.bankofgreece.gr/Publications/Inter_NomPol2024.pdf )
«Επιπρόσθετα, αρκετές εγχώριες διαρθρωτικές αδυναμίες, κάποιες από τις οποίες προϋπήρχαν της κρίσης χρέους, παραμένουν. Για παράδειγμα, η έλλειψη ανταγωνισμού σε αρκετούς κλάδους της οικονομίας, η οποία επιτείνει το διεθνές πρόβλημα της ακρίβειας………αποτελούν παράγοντες που περιορίζουν την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας.»
Άρα είναι πανθομολογούμενο ότι έχουμε καρτέλ παντού.
Η αρμόδια Αρχή για την αντιμετώπιση των καρτέλ είναι η, άκρως υποστελεχωμένη από την Κυβέρνηση, Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ενώ το Οργανόγραμμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού προβλέπει 230 άτομα, με επιλογή της Κυβέρνησης εργάζονται λιγότερα από 100. Και ως «λύση» στην επιτάχυνση των διαδικασιών έχει βρεθεί η «Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών» με τα καρτέλ.
Βάσει του άρθρου 29α του Ν. 3959/2011 εκδόθηκε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού η υπ’ αριθ. 790/2022 απόφαση σχετικά με τους Όρους, προϋποθέσεις και διαδικασία για τη διευθέτηση διαφορών σε υποθέσεις απαγορευμένων συμπράξεων. Σκοπός της διαδικασίας διευθέτησης διαφορών είναι η απλοποίηση και επιτάχυνση της διοικητικής διαδικασίας έκδοσης αποφάσεων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς και ο περιορισμός του αριθμού των προσφυγών που ασκούνται κατά των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, προκειμένου να παρασχεθεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού η δυνατότητα να εξετάζει περισσότερες υποθέσεις με τους ίδιους πόρους και με λιγότερη διοικητική επιβάρυνση, να αυξάνει, έτσι, τον αποτρεπτικό χαρακτήρα της δράσης της και να ενισχύει, συγχρόνως, τον ανταγωνισμό στην ελληνική οικονομία και το ενδιαφέρον των πολιτών για την αποτελεσματική και έγκαιρη τιμωρία των παραβατών. Στο πλαίσιο αυτό, στις επιχειρήσεις που συμβάλλουν στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της διοικητικής διαδικασίας ενώπιον της ΕΑ μπορεί να επιβάλλονται μειωμένα πρόστιμα υπό ειδικές προϋποθέσεις και απαλλαγή από ποινικές και άλλες κυρώσεις.
Με δεδομένο ότι η αποδοχή των αιτήσεων για Διευθέτηση Διαφορών από κάθε εταιρεία που κάνει αντιανταγωνιστικές πρακτικές είναι προαιρετική για την Επιτροπή Ανταγωνισμού (και όχι υποχρεωτική) μας προκαλεί μεγάλη εντύπωση η ευκολία αποδοχής από την Επιτροπή Ανταγωνισμού των αιτήσεων Διευθέτησης Διαφορών που υποβάλλουν οι «κατηγορούμενες» για καρτελικές συμπεριφορές επιχειρήσεις (οριζόντια σύμπραξη).
Αυτό διαπιστώνουμε στις αποφάσεις:
Στις περισσότερες από τις παραπάνω περιπτώσεις οι αιτήσεις διευθέτησης διαφοράς έγιναν δεκτές ΑΦΟΤΟΥ η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού συνέλεξε τα πλήρη αποδεικτικά στοιχεία ενοχής των εταιρειών. Στις παραπάνω περιπτώσεις οι εταιρείες που διέπραξαν εγκλήματα εις βάρος των καταναλωτών ή/και του Δημοσίου (βλ. διαγωνισμοί) απόλαυσαν μειωμένο πρόστιμο και απαλλαγή από κάθε ποινική και άλλη ευθύνη (πχ απαγόρευση συμμετοχής σε διαγωνισμούς του Δημοσίου).
Επειδή η ελληνική αγορά είναι πλήρως καρτελοποιημένη με αποτέλεσμα οι τιμές να διατηρούνται στα ύψη εις βάρος του Έλληνα Καταναλωτή.
Επειδή η Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι η μοναδική Αρχή που μπορεί να τιμωρήσει τις αντιανταγωνιστικές πρακτικές και να αποτρέψει τις ισχυρές εταιρείες να προβαίνουν σε αυτές τις ληστρικές πρακτικές.
Επειδή η παραβίαση της Νομοθεσίας περί Ανταγωνισμού είναι σοβαρό ποινικό αδίκημα.
Επειδή η Νομοθεσία περί Ανταγωνισμού έχει αρχικό στόχο την αποτροπή της «ληστείας» των Καταναλωτών από τις ισχυρές επιχειρήσεις και εν συνεχεία την τιμωρία τους.
Επειδή η υπαγωγή σε Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια της ΕΑ και δεν θα πρέπει να γίνεται δεκτή ιδίως σε περιπτώσεις καρτέλ, καθορισμού τιμών ή νόθευσης δημοσίων διαγωνισμών, που εξ ορισμού προκαλούν σημαντική ζημία στους καταναλωτές και στο Δημόσιο.
Επειδή η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν θα πρέπει να κάνει δεκτό το αίτημα υπαγωγής στην Διαδικασία Διευθέτησης Διαφορών στις περιπτώσεις όπου δεν εντάσσονται στη διαδικασία διευθέτησης όλες οι εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, με συνέπεια την υποχρέωση διεξαγωγής ξεχωριστής ακροαματικής διαδικασίας για τις λοιπές επιχειρήσεις, δεδομένου ότι παύει το πλεονέκτημα της εξοικονόμησης πόρων και μείωσης διοικητικής επιβάρυνσης.
ΕΡΩΤΑΤΑΙ Ο κ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ
ΟΙ ΕΡΩΤΩΝΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ
Θεοδώρα Τζάκρη
Αλέξανδρος Αυλωνίτης
Κυριακή Μάλαμα
Γιώτα Πούλου
Ραλλία Χρηστίδου
Δημοσιεύτηκε στις 30 Δεκεμβρίου, 2024
